Azido laktikoa behi-haragiaren kalitate higienikoa hobetzeko eta kontserbagarririk gabeko haragi-prestakinak garatzeko

2024-07-03

Behi-aziendarena da munduan gehien zabalduta dagoen abeltzaintza- eta haragi-ekoizpena. Lurraldearen tamaina eta orografia dela eta, Euskadik sektore honetan pisu espezifiko handirik ez badu ere, 2022an guztira 38.927 animalia hil zituen. Gainera, gure lurraldea Espainian per capita behi-haragiaren kontsumo handiena duen autonomia-erkidegoetako bat da (6,3 kg per capita), eta bere merkatuak hornitzeko inportazioak behar dituen arren, behi-haragiaren ekoizpena 11.000 Tn-tik gorakoa izan zen 2022an.

Bertako haragia ekoizten dela bermatzeko, ezinbestekoa da animaliak hiltzeko eta kanala eta haren zatiketak lortzeko operadoreak izatea. Beraz, Euskadiko behi-okelaren ekoizpenean, tokiko hiltegiek berebiziko garrantzia dute kalitatezko haragi eta haragi-produktu lokalen kontsumoa bermatzeko orduan. Instalazio horiek ezinbesteko funtzioa betetzen dute gure abeltzainek ekoitzitako haragia ekoiztu, hil, eraldatu eta merkaturatzeko. Horiei esker, bertako okela ekoizten da.

DELAC proiektua

Garbiketa- eta desinfekzio-lana funtsezkoa da elikagai-industrietan, eta haragi-industrien kasuan funtsezkoa da kontsumitzaileen mahaietara iristen den haragiaren segurtasuna eta kalitatea bermatzeko. Alde horretatik, Leartikerren Elikagaien Diseinuko espezializazioak, behia hil eta zatitu ondoren lortzen den haragiaren kalitate higienikoa hobetzea helburu duen ekimen bat jarri du abian. Hobekuntza horri esker, haragi-prestakinak garatu ahal izango lirateke gehigarri kontserbatzailerik erabili gabe, kalitate- eta segurtasun-bermeekin.

Animalien hilketa eta ondorengo lanetan, kanalen kutsadura areagotu egiten da hiltegietan. Kutsadura hori kanalaren gainazalean gertatzen da eta areagotu egiten da animaliaren zatiketa-prozesuan aurrera egin ahala. Horregatik, hiltegiak dira kontrol gehien dituzten haragi-ekoizpeneko zentroak. Gaur egun, hiltegietako kanalen kutsadura ekiditeko hainbat teknologia daude baimenduta eta horietako bat azido laktikoaren erabilera da, 2013tik EBk baimendu eta araututa dagoena.

Teknologia horretatik abiatuta, Leartikerrek DELAC proiektua abiarazi du, hiltegietan azido laktikoak behi-azienden kanalen deskontaminazioan duen eragina kontrastatzeko, eta gehigarririk erabili gabe haragi-prestakinak garatu ahal izateko, kontsumitzailearengana iristen diren produktuen segurtasuna eta kalitatea bermatuz.

Eusko Jaurlaritzako Elikagaien Kalitate eta Industriako Sailaren BERRIKER 2023 programak finantzatutako ekimena da. Hori garatzeko, Leartikerrek URKAIKO S.COOP hiltegiaren laguntza du, eta, horri esker, lan-ingurune erreal batean egin daitezke probak.

Artearen egoera eta diseinu esperimentala aztertzeko lehen fasea burutu ondoren, saiakuntza esperimentalak egin dira Zestoan kokatutako Urkaiko hiltegiko instalazioetan, azido laktikoa hainbat lan-baldintzatan aplikatuz eta esparru horretan dagoen araudiaren eskakizunak uneoro betez.

Azterketa honetatik lortzen ditugun emaitzak sektorera transferituko dira. Informazio eta datu horiek haragi-operadoreentzat interesgarriak izango dira, eta gure lurraldeko hiltegietan horrelako desinfekzio-neurriak ezartzeak izan dezakeen eragina eta bideragarritasuna ebaluatzeko aukera emango du.