Aurrerapauso handiak kardiopatia iskemikoa duten pertsonen bihotzaren berreskuratze funtzionala lortzeko, bihotz-ehuna birsortuz

2024-04-18

BRAV∃ proiektu europarrak aurrerapen handiak egin ditu kardiopatia iskemikoa duten pazienteei bizi osorako euskarri funtzionala emateko helburuan. Nafarroako Unibertsitate Klinikak gidatuta eta Europako Batzordeak finantzatuta, Europako ekimen hau Horizonte 2020 Programaren (H2020) barruan kokatzen da. Egitasmo honen helburua kardiopatia iskemikoa duten pertsonek beren bihotzaren funtzionaltasuna berreskuratzea da, horretarako bihotz-ehuna birsortuz. Aurrerapauso honek infartatutako gaixotasun kardiakoen tratamenduan jauzi kualitatiboa suposatzen du.

Kardiopatia iskemikoa heriotza-kausa nagusietako bat da Europar Batasunean, bai gizonen artean (% 14), bai emakumeen artean (% 12). Gaur egun, farmakoekin edo kirurgiarekin tratatzen bada ere, aukera terapeutiko horiek ez dira konponbide iraunkorrak, lotutako konplikazioak direla eta.

Biomekanika konputazionalari buruzko nazioarteko azterlan honek egitura porotsuen 3D inprimaketan oinarritutako in vitro ehunak sortzea proposatzen du. Egitura horiek zelula kardiakoekin ereingo dira eta, ondoren, mekanikoki eta elektrikoki estimulatuko dira ehuna gehiago heltzeko.

Europako 14 erakundek osatutako partzuergoa ehun biologiko aurreratu eta pertsonalizatua (BioVAD) fabrikatzen ari da zelula ametatik abiatuta. Ondoren, ehun hori bioerreaktore batean sartzen da in vitro heltze-prozesua egiteko. Bioerreaktorea Europako ekimen honen aurrerapen handienetako bat da, eta proiektuko kide teknologikoenek garatu dute, horien artean, Leartiker. Gailu mediko horrek heltze-metodo berri bat eskaintzen du, zelula-hazkuntzako ingurunea tenperatura kontrolatuan birzirkulatzeko sistema bat eta gasen zirkulazio-sistema bat dituena. Sistema horrek C0₂ eta 0₂ kontzentrazio egokia mantentzen du kardiomiozitoentzat (bihotzeko zelulak).

Aurrerapauso handiak

Proiektuaren azken urtean, Leartikerrek, Nafarroako Unibertsitatearekin (UNAV), Boston Scientific eta EBERS Medical Technologyrekin batera, estimulazio mekanikoa eta elektrikoa abian jartzeko hainbat proba egin ditu, ehun kardiakoaren estimulazio optimoa lortzeko asmoz.

Lehen aldiz, azken hilabete honetan, bioerreaktorean bi astez heltzen egon den bihotz-ehuneko zelulak bizirik daudela egiaztatu da, eta, halaber, orduak eta egunak igaro ahala bihotz-ehuna behar bezala heltzen joan dela ikusi da.

Berrikuntza hauek aurrerapauso handia dira nazioarteko azterlan honetan planteatzen diren helburuak lortzeko.

Hurrengo pausoak

Lortzen ari diren emaitzei esker, proiektuak aurrera jarraitzen du atsedenik gabe. Gaur egun, Leartiker zentro teknologikoa bioerreaktorean jarriko den ehun biologikoaren estimulazio mekanikoa lortzeko parametro optimoak aztertzen ari da. Deformazio hori bihotz-ehunak taupada bakoitzean jasaten duenaren antzekoa izan beharko luke, eta datu bibliografikoen arabera, % 5 eta % 10 artekoa izan beharko luke.

Hori dela eta, ehun biologikoa garatzeko erabiltzen den PCL (polikaprolaktona) material polimerikoz egindako sarea mekanikoki aztertzen ari da Leartiker. Neurketa optiko mugikorreko GOM sistemaren bidez, zentro teknologikoko ikertzaileak materialak hainbat eremutan jasaten duen deformazioari buruzko informazioa biltzen ari dira, aktuadorearen hainbat desplazamendu aplikatuz. Analisi horren bidez, estimulazio mekanikoa gauzatzeko parametro optimoak zehaztuko dira, sortuko den ehunaren mekanikak mimetizatuz, eta, horrela, bihotz-ehunaren heltzea erraztuko da.

Patentea

Emaitza oparoez gain, Leartiker Zentro Teknologikoak eta Nafarroako Unibertsitateak (UNAV) proiektuaren barruan garatutako gailu mediko baten patentea lortu dute: Ehun bat hazteko eta/edo heltzeko bioerreaktore-kamera eta metodoa.

Garatutako hobekuntzak merkatura eraman ahal izateko beste urrats bat da hau. Gizarteak horrelako lankidetza-proiektuei esker sortzen diren berrikuntzei eta aurrerapenei etekina atera ahal izateko.

BRAV∃ Horizon 2020 proiektua

14 dira BRAV∃ proiektuaren partzuergoa osatzen duten Europako hainbat herrialdetako erakundeak (Alemania, Holanda, Belgika, Portugal, Irlanda, Italia eta Espainia): hiru ospitale, lau unibertsitate, bi ikerketa-institutu, zentro teknologiko bat, bi enpresa (horietako bat multinazional bat), mediku-elkarte bat eta aholkularitza-enpresa bat.

Proiektu honen ibilbidea 2020an hasi zen, eta 2025eko ekainean bukatzea aurreikusten da. Partzuergoa osatzen duten erakunde guztiak emaitza oso onak ematen ari den lan ikaragarria egiten ari dira.

Informazio gehiago: www.projectbrave.eu

Proiektu hau Europar Batasunak finantzatzen du Horizon 2020 ikerketa eta berrikuntza programaren bidez, 874827 dirulaguntza hitzarmenaren baitan.